Als begeleider in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking ben je constant op zoek naar mogelijkheden om deze doelgroep zo volwaardig mogelijk aan de samenleving te laten deelnemen. Al jaren verbaas ik mij over het gemak waarmee de samenleving, op basis van een aanname, mensen uitsluit van hun stemrecht bij verkiezingen voor de gemeenteraad, provinciale staten, 2e kamer en nu ook het waterschap. Door de kiesraad wordt gemakshalve aangenomen dat mensen met een verstandelijke beperking niet kunnen stemmen. Aangenomen wordt dat zij niet zelfstandig hun wil kunnen bepalen. Deze zelfstandigheid is een uitgangspunt van het kiesrecht.
Artikel 1 van de Grondwet betoogt dat allen, die zich in Nederland bevinden, in gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Discriminatie op grond van handicap of chronische ziekte is niet toegestaan. Mensen met een beperking hebben net zoals alle andere Nederlanders stemrecht. Dus zal de samenleving er alles aan moeten doen om hen zo optimaal mogelijk te ondersteunen van dat stemrecht gebruik te maken. Als de kiesraad er gemakshalve van uit gaat dat mensen met een verstandelijke beperking niet zelfstandig kunnen stemmen, dan zal er alles aan gedaan moeten worden om hen die mogelijkheid wel te geven.
Allereerst ratificatie van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Op 30 maart 2007 is dat verdrag ondertekend, maar nog niet geratificeerd. Nederland loopt hiermee flink achter op andere landen: de meeste Europese lidstaten hebben het verdrag inmiddels geratificeerd. Ook de Europese Unie is eind 2010 tot het verdrag toegetreden. Dat het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap nog niet is geratificeerd betekent niet dat mensen met een beperking in Nederland niet door mensenrechtenverdragen beschermd worden.
Ten tweede moet men zich bewust zijn dat veel werkers in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking zich integer gedragen bij de bejegening van de mensen die ze begeleiden. Dat mensen door hun beperking zich geen beeld kunnen vormen van de ‘moeilijke taal’ in partijprogramma’s geeft de politiek de plicht om ook in eenvoudig taalgebruik uit te leggen waar ze voor staan. Zowel mondeling als schriftelijk. Mensen met een beperking kunnen hun waarden en normen dan toetsen aan wat de politiek wil ,eigenlijk zou het andersom moeten, en op grond daarvan een zelfstandige keus maken. . Ook in het stemhokje zijn met eenvoudige aanpassingen manieren te bedenken om stemmen zo zelfstandig mogelijk te laten plaatsvinden. Zet foto’s van kandidaten naast het hokje dat ingekleurd moet worden en ga ervan uit dat begeleiding daar professioneel mee omgaat. Geef anders leden van het stembureau de mogelijkheid om te ondersteunen. Deze mensen hebben toch ambtsgeheim?
“Gewoon waar mogelijk, bijzonder waar nodig” Gewoon niet moeilijk doen als het makkelijk kan. In het stembureau waar ik gisteren was in Surhuisterveen met 2 van mijn cliënten werd zonder meer, zonder dat erom gevraagd werd, gezegd dat ik als begeleider mocht ondersteunen.Iets wat bijzonder gewaardeerd werd door mijn cliënten. Zo hoort het en niet anders.
Ik hoop dat bij de volgende verkiezingen meer mensen dat voorbeeld volgen.